Dikey Yaşam Hattı

Dikey yaşam hattı yüksekte çalışmalarda işçilerin düşmesine mani olmak amacı ile kurulan ve kaliteli ekipmanlar ile güçlendirilerek iş kazası riskini elemine eden sistemlerdir. İş güvenliği ilkelerin göre yüksekte yapılan her türlü çalışmada alınması gereken güvenlik tedbirleri arasında yer alan dikey yaşam hatları, düşüşü önleme ve yumuşatma fonksiyonunu yerine getirmektedir.

Çalışanın dikkatinin dağılması, herhangi bir maddenin işçinin üzerine düşmesi veya kullanılan ekipmanlardan biri nedeniyle yaşanması muhtemel düşme olayını önlemek amacını taşıyan dikey yaşam hattı, ülkemize her yıl binlerce çalışanın hayatını kurtarmaktadır.

Sistemi oluşturan tüm elemanların paslanmaz çelikten imal edilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Açık havada yapılacak işlerde tüm hava muhalefetine dayanıklı olması, ayrıca nem ve yağışlarda paslanmaması önemlidir. Özellikle sistemin ana bağlantı braketinin kalite standartlarına uygun olması son derece hayatidir.

Dikey yaşam hatları çalışma şekline bağlı olmakla birlikte, çalışan sayısına ve bağlantı elemanlarının kalitesine göre başarıya ulaşma noktasında oldukça güvenilir olmaktadır.

Dikey Yaşam Hattı Standardı

Dikey yaşam hattı standardı Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kabul edilen ortak sistemlerden oluşmaktadır. Ülkemiz de AB müktesebatları çerçevesinde uyum çalışmalarını yürüttüğü için, özellikle iş güvenliği alanındaki tüm standartlara uymakla mükelleftir.

EN 353-1:2014 tüm üye ülkelerin uyması gereken dikey yaşam hattı standardıdır. Buna uyarak çalışanların güvenliğini sağlamak her zaman mümkün olmaktadır.

Belirlenen ortak standartlar çerçevesinde kullanılan dikey yaşam hatları ile birçok iş alanında dikey yükseklikte güvenli çalışma sağlanmaktadır. Ülkemizde son zamanlarda düşme eylemi sonucu yaşanan iş kazalarındaki azalmada dikey ve yatay yaşam hatlarının etkisi çok yüksektir.

Monte edilen ankrajların binaya zarar vermeyecek şekilde sabitlenmesi ve çalışanların herhangi bir düşmede bu noktadan yararlanması hedeflenmelidir.

Dikey Yaşam Hattı Malzemeleri

Dikey yaşam hattı malzemeleri TSE standartlarında kullanılmalıdır. Başta ankraj braketi olmak üzere tamamının montajında binanın muhtelif yerlerine hasar vermemek öncelik olarak alınmalıdır. Dikey yaşam kattı kurulumu tamamen profesyonel uzmanlar tarafından yapılmalı, olası riskler analiz edilerek sağlam ve dayanıklı sistemler elde edilmelidir.

Paslanmaz çeliğin standardı kesinlikle SS316 olmalıdır. Düşme sırasında binecek yük hesaplanmalı ve bu güce sahip olduğundan emin olunmalıdır.

Gerekli kalınlık ve çıkış payları hesaplanan ankrajların düşüş sırasında dayanımlı olması için gerekli tüm güçlendirmeler sağlanmalıdır. Bunun için ise tüm ekipmanların ve malzemelerin uluslar arası geçerliliği olan standartlara sahip olması titizlikle incelenmelidir.

Paslanmaz çelik halat kullanımı ise gerçek anlamda can kurtarıcı olmaktadır. Açık havada herhangi bir oksitlenmeye karşı dayanıklı olan bu halatların uzun süre kullanılması, periyodik işlerde güvenliği sağlaması söz konusu olduğu için, ilgili kalite standartlarına uygunluğu denetlenmelidir. Böylece çalışanların iş güvenlikleri tam anlamıyla sağlanmış olur.

Dikey yaşam hatlarında çalışanın ani şekilde düşmesi sırasında gerilmeyi önleyici şok emici şaryo da paslanmaz çelikten imal edilmiş olmalıdır. Düşüşün yarattığı basınç ile çalışanın ağırlığı da sistemi zor durumda bırakmamalıdır. Şok emicinin 30 cm olarak ayarlanması sağlık açısından önemlidir.

Daha uzun düşüşler çalışanın vücudunda gerilmelere ve kırılmalara yol açabileceği için bilimsel olarak istenen aralık ayarlanmış olmalıdır. Diğer yandan hava olayı sonucu çalışanın sarmasını önleyecek ve gerginliği ayarlayabilecek gerdirme elemanının da istenen nitelikte olması önemlidir.

Dikey Yaşam Hattı Nasıl Kurulur?

Dikey yaşam hattı kurulumu tamamen alanında uzman ekiplerce yapılmalıdır. Bazı firmalarda çalışanların hem kendi dikey yaşam hatlarını kurdukları hem de buna bağlı olarak çalıştıkları görülmektedir.

Uzman olmayan kişilerin bu bağlantı noktalarını oluşturması son derece riskli ve tehlikelidir. Yaşam hatları çalışanın can güvenliğini sağlayan en önemli unsurlara arasında olduğu için tamamen bilimsel yaklaşımla yetişen profesyoneller tarafından kurulmalıdır.

Öncelikle kullanılacak ekipmanların hepsinin kalite standartlarına uygunluğu kontrol edilir. Daha sonra gerdirme halatı kullanılarak paslanmaz çelikten imal edilmiş halat kurulur. Destek braketlerinin çalışma alanının yüksekliği ve genişliğine göre belirlenen mesafelerde belirlenmesi gerekir. Çalışanın şok emicili şaryoya bağlantısı sağlanır. Yüksekliğe göre emniyet kemeri ve düşü önleyici ekipmanlar da tercih edilmelidir.

Çalışma alanında hava durumu kontrol edilmeli, çalışanı zor durumda bırakacak rüzgar, yağış, sıcak veya soğuk etkenleri dikkate alınmalı, gerekirse çalışma yapılmamalıdır. İşçilerin kişisel koruyucu donanımlara sahip olması, yüksekte çalışma eğitimi almış olması da iş güvenliği tedbirleri açısından son derece hayati önem taşımaktadır.